میلاد محمدی – گروه تجارت: در پس هر نوع پیشرفت اقتصادی، ردپایی از فرهنگ و دانش وجود دارد. هر قدر هم که یک کشور از نظر منابع طبیعی، زیرساختهای صنعتی و البته نیروی انسانی قدرتمند باشد، باز هم بدون اتکا به موضوع آموزش و فراگیری علم روز نمیتواند امیدی به رشد صنایع داشته باشد.
صنعت نمایشگاهی نیز از این دایره بیرون نخواهد بود. دستیابی به موفقیت و بازدهی در برگزاری هر رویداد نمایشگاهی مستلزم آموزش صحیح و هدفمند به مجریان و شرکتهای نمایشگاهی است. به بهانه بررسی مهمترین ویژگیهای علمی و عملی در برپایی یک نمایشگاه، سومین میزگرد تلگرامی را با حضور ۱۱ نفر از فعالان عرصه نمایشگاهی کلید زدیم. با همراه باشید:
علی ابراهیمزاده (مجری نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی): اگر صنعت نمایشگاه را همراه با علم و دانش تلقی کنیم پس کسی که مجری نامیده میشود باید به علم نمایشگاهی مسلط باشد اما این علم نسبت به علوم دیگر تا حدودی متفاوت است.
دانش در حوزه نمایشگاه آمیختهای از مهارتهای مختلف است که این علوم امروزه کاملا شناخته شده هستند و برخی از مجریان ضمن آشنایی با آنها در یک شاخه پیشی گرفته و در آن زمینه مسلطتر میشوند. علم روابط عمومی و بینالملل، بازاریابی، علم اقتصاد و سرمایهگذاری، علم جامعهشناسی، علم بازرگانی و فروش، علم سیاسی و اجتماعی، علم مدیریت و برنامهریزی، علم مهندسی، علم هنر و معماری از جمله این علوم است.
آشنایی اولیه با این علوم ضروری است اما مجری در برخی از حوزههای کلیدی که خود آشنایی اندک دارد از راهنمایی مشاوران نیز بهره میگیرد. جدا از این موارد، مجری در حوزه اجرا نیز باید کاملا مسلط به این امور باشد و در این بخش به فرد کاملا حرفهای اعتماد کند.
در کشورهای پیشرفته صنعت نمایشگاهی یکی از پردرآمدترین صنایع محسوب میشود. انتخاب بازارهای هدف و داشتن استراتژی بلندمدت، حمایت سازمانهای ذیربط، داشتن نیروی انسانی کارآمد و امنیت شغلی بلند مدت نه تنها رشد اقتصادی قابل توجهی را نصیب یک کشور میکند بلکه به ارتقای سطح صادرات و ارزآوری نیز منجر میشود.
علی طلوعی (مجری نمایشگاهی): آنچه در عرف و مکاتبات سازمانهای رسمی نظیر سازمان توسعه تجارت از آن بهعنوان مجری نمایشگاهی یاد میشود را در حقیقت برگزارکننده نمایشگاه یا همان سازماندهنده نمایشگاه مینامند.
به اعتقاد من اگر شأن برگزارکننده به شأن مجری کاهش یابد به همان نسبت قابلیتها و توانمندیهای قابل انتظار نیز تغییر خواهد کرد با این مقدمه و با فرض اینکه منظور همان قابلیتها و شرایط مورد نیاز برگزارکنندگان است موارد زیر را به استحضار میرسانم:
۱- دارا بودن دانش فنی مورد نیاز در حوزه برگزاری رویدادها. این دانش ابعاد گوناگونی دارد که ازجمله آنها دانش تحلیل و شناخت بازار، شناخت نیازهای مشتریان و ارتباط با مشتریان، روابط عمومی، زبانهای بینالمللی و…. است.
۲ – دارا بودن نیروی انسانی کارآمد و کارآزموده
۳- امکانات و زیرساختهای مناسب سختافزاری و نرمافزاری
۴- دارا بودن بنیه مالی مناسب برای توسعه و پیشرفت و رقابت با رقبای بینالمللی
۵- حضور در مجامع بینالمللی نمایشگاهی و توسعه شبکههای اجتماعی مرتبط با نمایشگاههای در دست اجرا از سوی برگزارکنندگان
۶- حضور در عرصه بینالمللی و نفوذ به بازارهای هدف موردنظر کشور که از سوی سازمان توسعه تجارت بهعنوان بازارهای دارای اولویت مطرح است.
سیدرضا قندیلی (فعال رسانهای): در این زمینه به نظر میرسد در استانها بهدلیل مدیریت نمایشگاهها از سوی شهرداریها یا سازمانهایی نظیر همیاری شهرداری عرصه بروز قابلیتهای مجریان برگزاری رویدادها کمی با دشواری روبهرو باشد که بهطور قطع یکی از دلایل اصلی آن همسو نبودن نمایشگاهها با برخی موضوعات استراتژیک اقتصادی و صنعتی است. به هر حال این موضوع کمی پیچیدهتر است و ساختار آن شاید در این بحث جای نگیرد. البته قابلیتهای مجریان نمایشگاه در استانها، بسیار بیشتر از قابلیتهای برگزارکنندگان در تهران است. اما بهدلیل حضور مقامات بلندپایه کشوری در تهران و امکان برقراری ارتباط بیواسطه مشارکتکنندگان نمایشگاهی با آنان شرایط رشد برای مجریان تهرانی آسانتر و مهیاتر است. قابلیتهای مجریان نمایشگاهی و برگزارکنندگان نمایشگاههای شاخص در کشور باید به فراخور منطقه و قابلیتهای تطبیقی استانهای هدف مورد واکاوی قرار گیرد و از سوی سازمان توسعه تجارت رصد و امتیازبندی شود و درنهایت براساس شاخصهای استاندارد صنعت نمایشگاهی ارزیابی گردد. امروز با توجه به نگرش مدیران صنعت نمایشگاهی کشور در جهت ایجاد رونق تجاری و خلق فرصتهای بیشتر برای استفاده از رویدادمحور شدن در استانها، قابلیتهای مجریان نمایشگاهی برای حضور حداکثری مشارکتکنندگان با تغییر از رویکرد تجربی به رویکرد تطبیقی با استانداردهای نمایشگاهی بیشتر شده که خود جای امیدواری دارد.
امید فدایی (مدیرعامل نمایشگاه کرمان): به نظر من یک مجری توانمند باید روی یک یا ۲ عنوان بهطور دائم کار کند و هر دوره تجربیات جدیدی درباره آن رویداد بهدست بیاورد. نه اینکه همواره با درنظر گرفتن منافع شخصی بهطور پراکنده دست به برگزاری عنوانهای مختلف نمایشگاهی بزند. مجریان همواره میتوانند برای پیشرفت فعالیتهایشان به نوآوری فکر کنند. این اتفاق زمانی رخ میدهد که آنها سعی کنند در دورههای پیشرفته و کلاسهای آموزشی مرتبط با حوزههای نمایشگاهی شرکت کرده و همواره از آموزشهای روز بهرهمند شوند. نمایشگاهها نقش موثری در سرعت بخشیدن به رشد و توسعه عنوانهای تخصصی خود دارند؛ با توجه به این مهم، مجریان محترم برگزاری نمایشگاه علاوه بر بهکارگیری انرژی لازم برای اجرای یک نمایشگاه باید قدرت به چالش کشیدن عملکرد مشارکتکنندگان در جهت بهبود فضای رقابت، تولید و کسبوکار را نیز داشته باشد. از طرف دیگر بهطور معمول صنایع و مشاغل یا حتی برخی از همکاران محترم برگزارکننده نمایشگاه دچار اعتماد به نفس کاذب هستند و همین مسئله باعث میشود کمتر با متخصصان مشورت کنند. به نظر من مهارت مشورتگیری از خصوصیات مهم یک مجری نمایشگاهی است.
اگر مجری نمایشگاه بتواند با بهرهگیری از این قابلیت نسبت به طراحی محتوای عنوانهای مختلف نمایشگاهی اقدام کند، بدون شک نمایشگاهها میتوانند محل مناسبی برای تبادل تجربیات، اخذ تصمیمات مناسب و همگرایی برای تسریع در دستیابی به اهداف مورد نظر باشند.
کیومرث کرمانشاهی (معاون سابق سازمان توسعه تجارت): مهمترین ملاک ارزیابی هر نمایشگاه میزان رشد صادرات است؛ بنابراین برگزارکنندهای موفقتر است که بتواند در راستای رسیدن به این هدف قدم بردارد. نمایشگاهها محلی برای نوآوری، تبادل اطلاعات و ارتقای کیفیت هستند. صنعت نمایشگاهی هر روز باید بیشتر به سمت تخصصیتر شدن پیش برود. بنابراین نیاز به جذب مشارکتکننده و مخاطب خاص دارد. ایجاد جاذبه (Attraction) و تمرکز (concentration) در مخاطب با تخصص مجری ارتباط مستقیم دارد و از عوامل اصلی جذب مخاطب است. نکته دیگر آنکه مجری نمایشگاه باید به اصول تبلیغات واقف باشد. تاجران اعم از تولیدکننده، صادرکننده و واردکننده، تشکلهای فراگیر ملی، اتاقهای بازرگانی، رایزنان بازرگانی، دفاتر بازرگانی خارجی و هیاتهای بازاریابی از مخاطبان اصلی هر نمایشگاه تخصصی هستند که با تبلیغات قابل قبول و به موقع جذب نمایشگاه خواهند شد. از طرفی انتخاب موضوع و زمان درست برگزاری از پارامترهای مهم در این زمینه است و عوامل بسیاری که بیان آنها در این مجال ممکن نیست باعث موفقیت یک نمایشگاه خواهد شد.
عبدالکریم جلالی (مجری نمایشگاهی): من نظرات خود را درباره هر ۲ مقوله برگزارکنندگان و مجریان جداگانه بیان میکنم.
درباره برگزارکنندگان شاخصهایی نظیر دانش بازرگانی، تجربه نمایشگاهی کارکنان، نیروهای مسلط به زبانهای خارجی، نیروهای مسلط به امور فنی و طراحی، حسن رابطه با مقامات دولتی و سیاستگذار، حسن رابطه با تشکلهای مرتبط، دانش و توانایی تحلیل اقتصاد کلان، دانش و توانایی تحلیل بازار، توانایی تحلیل سیاست داخلی و خارجی، امکانات فیزیکی متناسب با متراژ و تعداد نمایشگاهها، تعداد نیروی انسانی متناسب، دانش وتوانایی بهرهبرداری از امکانات الکترونیکی و فضای مجازی، تسلط به قوانین اجرایی نمایشگاهها، توانایی سرمایهگذاری و امکانات مالی، حسن شهرت و خوشنامی، رعایت اصول حرفهای و تعرض نکردن به حقوق معنوی همکاران، دانش و توانایی مدیریت وتدبیر و در نهایت قدرت ریسکپذیری مورد توجه است.
درباره مجریان که البته آنها هم شرکتها بوده و تنها برگزارکننده نمایشگاه زیرنظر شرکتهای استانی یا نمایشگاههای داخلی یا فروش هستند نیز نکاتی از قبیل تجربه، دانش و استعداد مدیریت، حسن خلق و روابط عمومی بالا، روابط حسنه با مسئولان میانی و استانی، آشنایی با اصول بازرگانی و بازاریابی، آشنایی با اصول فنی، تسلط به برنامهریزی نمایشگاهها، امکانات فیزیکی و نیروی انسانی متناسب مورد توجه است.
مهدیه علی احمدیپور (مدیر شرکت نمایشگاهی): درباره ویژگیهای برگزارکنندگان نمایشگاه غیراز بحث تخصص در امور بازاریابی،تبلیغات، روابط عمومی و سایر زمینههای مربوطه، باید به قدرت تجزیه و تحلیل مسائل اقتصادی و بازرگانی، توانایی مدیریت و برنامهریزی، صبر و قدرت تحمل و ظرفیت در ارتباطات تجاری، آشنایی با مبانی روانشناسی و جامعهشناسی و تسلط به زبان و فرهنگ کشوری که نمایشگاه در آن برگزار میشود، نیز اشاره کرد.
مسعود کرمی (کارشناس نمایشگاهی): همه دوستان درباره مهارتهای مختلف صحبت کردند اما کسی درباره چگونگی کسب این مهارتها صحبتی نکرد. متاسفانه در ایران ما بهطور کل از بحث آموزش غافل هستیم. چند سال پیش شرکت سهامی یا سازمان توسعه و دانشگاه علمی کاربردی تفاهمنامهای را امضا کردند که طی آن قرار شد یک رشته دانشگاهی مرتبط با حوزه برگزاری نمایشگاه راهاندازی شود اما در حال حاضر فکر میکنم این موضوع به دست فراموشی سپرده شد. در مجموع معتقدم در ایران تحصیلات آکادمیک در این زمینه وجود ندارد. به نظرم این نکته میتواند مهمترین بخش از میزگرد ما باشد. نکته مهمی که باید روی آن مانور داد و همه اهالی صنعت نمایشگاهی نیز روی آن تاکید کنند. تمرکز و توجه به بحث آموزش از مهمترین مباحث است. بیتوجهی به بحث آموزش باعث شده که مجریان ما از حداقلهایی که باید یک برگزارکننده داشته باشد هم بیبهره باشند! به نظر بندهگذراندن دوره آکادمیک خیلی هم خوب است اما درحالحاضر که این دوره وجود ندارد میتوان به یکسری استاندارد و قوانینی که توان اجرای آن را داشته باشند بسنده کرد! اگر اشتباه نکنم یوافآی دورههای معتبری را در زمینه آموزشهای تخصصی نمایشگاهی برگزار میکند که البته ما در ایران از آنها بیبهره هستیم.
آریا مجیدی (عضو شرکت سهامی نمایشگاه بینالمللی تهران): شرکت نمایشگاهها پس از طی مراحل قانونی و جلسات دفاعیه، عنوانها و سرفصلهای رشته مدیریت امور نمایشگاهی را ابتدا در مقطع کاردانی به ثبت رسانده و مجوز پذیرش دانشجو را اخذ کرده است و پس ۲ سال موافقت مقطع کارشناسی را اخذ کرد و درحالحاضر تعداد زیادی در این رشته تحصیل و در مقاطع یادشده مدرک تحصیلی دانشگاهی از دانشگاه علمی کاربردی اخذ کرده اند و تعدادی از آنان جذب بازار کار شدهاند و به حول و قوهالهی مقطع کارشناسی ارشد آن در دست اقدام است. در این زمینه کتابهایی نیز توسط برخی مدیران نمایشگاهی ازجمله آقای میرظفرجویان معاون امور فنی و مهندسی و بنده برای تدریس در دانشگاه گردآوری و تالیف شده است.
محمدرضا قوامآبادی رییس تجارت خارجی سازمان توسعه تجارت کرمان: من معتقدم وجود یک تشکل و انجمن مانند سایر تشکلهایی که در رستههای مختلف وجود دارد، میتواند کمک قابلتوجه و شایانی به فعالان حوزه نمایشگاهی کند. بدون تردید تسخیر بازارهای منطقهای و جهانی بدون داشتن شرکتهای قوی و مقتدر در حوزه فعالیتهای نمایشگاهی و همچنین حضور موثر و مستمر در نمایشگاههای خارجی و نیز برگزاری نمایشگاههای داخلی بهطور کاملا تخصصی از موارد غیرقابل اجتناب است. حتی در مراحل بالاتر ایجاد یک هلدینگ نمایشگاهی هم دور از ذهن نیست. از این منظر تصور من این است که گام اول را در استان محکم برداریم و استارت کار زده شود ما هم در این رهگذر در حد بضاعت باید تلاش کنیم تا به امید خدا شرایط برای رشد صنعت نمایشگاهی فراهم شود.
ادریس مازندرانی (مجری نمایشگاهی): من در میزگرد قبلی بر ضرورت آموزش در حوزه نمایشگاه تاکید کردم و در این میزگرد هم بر مهارت دریافت مشورت که آن هم به نوعی آموزش است پافشاری میکنم. باید بدانیم که به واقع جای آموزش کاربردی خالی است، البته مهمتر از امر آموزش بحث امنیت شغلی مجریان محترم نمایشگاه است که گاهی همکاران را تهدید می کند. در حال حاضر بحث آموزش در ایران متولی ندارد. مسئولان دولتی نظیر سازمان توسعه تجارت میتوانند در این زمینه گامهایی بردارند اما تاکنون تلاشی نکردهاند. فکر میکنم در صورت تقویت انجمن صنفی برگزارکنندگان نمایشگاه و البته حمایتهای دولتی میتوان در این زمینه اقدامات خوبی انجام داد.