استانهای مختلف ایران بهدلیل شرایط متنوع زمینشناسی، دارای کانسارهای متنوع زغالی هستند که البته بیشترین میزان ذخایر زغالسنگ مربوط به استانهای خراسانجنوبی، مازندران و کرمان است.
البته حوزههای زغالی ایران بیشتر در دو واحد تکتونیکی رسوبی البرز و ایران مرکزی قرار دارند. وسعت نواحی زغالخیز ایران حدود ۱۰۰هزار کیلومترمربع ارزیابی شده و در مناطقی چون طبس، البرز و کرمان قرار دارند.
زغالیترین استانهای کشور
بهروز برنا، معاون اکتشافی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی در گفتوگو با صمت درباره گستره استانی معادن زغالسنگ در ایران، عنوان کرد: در کل کشور ما از نظر وجود زغالسنگ شرایط به نسبت خوبی وجود دارد، اما مشکلاتی که در کشور ما در حوزه زغالسنگ دیده میشود مربوط به لایههای نازک زغالسنگ است. علاوه بر اینکه نوار کمری بالا و پایین زغال سنگ نیز سست است.
برنا با اشاره به اینکه زغالسنگ یک ماده اشتغالزا است و سختترین نوع استخراج را دارد، خاطرنشان کرد: بیشترین زغالسنگ در ایران به دوران دوم بازمیگردد. وی در ادامه با اشاره به استانهایی که بیشترین میزان زغالسنگ را در کشور دارا هستند، گفت: مهمترین استانهایی که در ایران از این موهبت طبیعی برخوردارند شامل استانهای خراسانجنوبی، کرمان و مازندران هستند. اما به میزان کمتر در استانهایی چون گلستان، گیلان، سمنان، خراسانشمالی و رضوی، آذربایجانغربی و شرقی، اصفهان، یزد و حتی در استان لرستان نیز زغالسنگ دیده شده است.
معاون اکتشافی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی در ادامه توضیح داد: در هر بازه زمانی هر استانی که از سازند شمشک برخوردار باشد، این سازند آن استان را برخوردار از زغالسنگ کرده است.
برنا درباره برآورد استخراج زغالسنگ در سطح کشور عنوان کرد: برآورد میشود، ذخایر زغالسنگ در کشور به ۳ میلیارد تن برسد. وی با اشاره به اینکه بیشترین میزان ذخیره زغالسنگ در استان خراسانجنوبی قرار دارد، بیان کرد: در حوزه طبس، زغالسنگها بیشتر از نوع حرارتی هستند و در دیگر حوزهها زغالسنگها بیشتر از نوع ککشو محسوب میشوند. وی با اشاره به سایر استانهای زغالخیز در کشور یادآور شد: البته معادن بزرگ زغالسنگ پرورده در مازندران یا معادن زغالسنگ زیرآب در سمت کیاسر در استان گلستان معادن تخت واقع شدهاند. این معادن را میتوان معادن زغالخیز دانست. حتی در استان تهران نیز در شمشک و قاچره قدیمیترین ذخایر زغالسنگ وجود دارد.