رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کل
متوسط رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کل به قیمت ثابت ۱۳۸۳ طی دوره ۹۱-۱۳۶۸ معادل ۵/ ۴ درصد است (متوسط رشد این متغیر طی برنامه اول ۶/ ۵، برنامه دوم ۶/ ۶، برنامه سوم ۸/ ۱۰، برنامه چهارم ۴/ ۵ و طی سالهای ۹۱-۱۳۹۰ معادل ۱/ ۱۰- درصد بوده است). سهم ماشینآلات و ساختمان نیز از کل سرمایهگذاری طی دوره مورد نظر نیز به ترتیب ۴/ ۳۹ و ۶/ ۶۰ درصد است. با این شرایط میتوان گفت سهم ماشینآلات از سرمایهگذاری کل روندی نزولی داشته است، به گونهای که از ۳/ ۴۴درصد در برنامه دوم توسعه به ۳/ ۴۰درصد در برنامه چهارم و ۲/ ۳۱درصد طی سالهای ابتدایی برنامه پنجم رسیده است. سهم ساختمان از سرمایهگذاری کل روندی صعودی داشته است به گونهای که از ۷/ ۵۵درصد در برنامه دوم توسعه به ۷/ ۵۹ درصد در برنامه چهارم و ۸/ ۶۸ درصد طی سالهای ابتدایی برنامه پنجم رسیده است. با این شرایط میتوان گفت سهم تغییر در موجودی انبار از هزینه ناخالص داخلی در حال افزایش است. دوم آنکه سهم تشکیل سرمایه ثابت در ماشینآلات از هزینه ناخالص داخلی در حال کاهش است. سوم آنکه سهم سرمایهگذاری در ساختمان از هزینه ناخالص داخلی در حال افزایش است.
از دلایل مهم افزایش سهم تغییر در موجودی انبار میتوان به کاهش رقابتپذیری محصولات تولیدی و بروز مشکل در فروش محصولات (که خود متاثر از عواملی مانند قاچاق و سیاست نامناسب ارزی است)، افزایش نوسان قیمتها و تلاش بنگاهها برای پوشش ریسک قیمت مواد اولیه و محصولات خام از طریق افزایش موجودی انبار و… اشاره کرد. از سوی دیگر سهم زمین از کل هزینههای خرید اموال سرمایهای کارگاههای صنعتی از ۷/ ۳درصد در سال ۱۳۸۳ به بیش از ۱۰ درصد در سال ۱۳۹۲ افزایش یافته است. در مقابل سهم ماشینآلات، ابزار و وسایل کار بادوام، وسایل نقلیه و سایر اقلام از کل هزینههای خرید اموال سرمایهای کاهش یافته است. افزایش قیمت زمین و ساختمان یکی از دلایل اصلی افزایش هزینههای تامین فضای فیزیکی برای کسب و کار و تولید است.