روند تشکیل سرمایه ثابت ناخالص
از سوی دیگر متوسط رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص صنعت و معدن به قیمتهای جاری و ثابت ۱۳۸۳ طی دوره ۹۱-۱۳۶۸ به ترتیب ۳/ ۲۹ و ۳/ ۵ درصد بوده است. تفاضل ارقام مذکور (۲۴ درصد) نشانگر افزایش نیاز به منابع مالی برای تامین سرمایه موردنیاز ناشی از تورم است. به بیان دیگر تورمهای دورقمی و بالا منجر به افزایش نیاز به منابع مالی جهت تامین سرمایه مورد نیاز میشود. طی برنامه چهارم و پنجم توسعه به دلایلی مانند اتخاذ سیاست ارزی نامناسب، افزایش واردات و… رشد سرمایهگذاری در بخش صنعت و معدن کاهش یافته است.
تحلیل مانده تسهیلات اعطایی
همچنین متوسط رشد مانده تسهیلات به قیمت جاری طی دوره ۹۱-۱۳۶۸ نیز معادل ۸/ ۲۹ درصد بوده است ولی متوسط رشد حقیقی آن ۷/ ۵ درصد بوده که این امر ناشی از اثرات منفی تورمهای دورقمی و بالای اقتصاد ایران بر قدرت خرید تسهیلات اعطایی است. با این شرایط میتوان گفت با وجود رشد بیش از ۱۰ درصدی تسهیلات حقیقی پرداختی به بخش صنعت و معدن در برنامه چهارم توسعه، سرمایهگذاری این بخش رشد پایینی داشته است که میتواند ناشی از عوامل متعددی مانند تاثیرات بروز بیماری هلندی در اقتصاد ایران، افزایش قیمت نسبی محصولات غیرمبادله و به تبع آن کاهش رشد سرمایهگذاری بخشهای مولد باشد.
مانده تسهیلات اعطایی بانکها
بررسی روند سهم مانده تسهیلات اعطایی به تفکیک بخشهای اقتصادی از ابتدای برنامه اول توسعه نیز نشان میدهد تا ابتدای دهه ۸۰ بالاترین سهم از مانده تسهیلات اعطایی به بخشهای صنعت و معدن و ساختمان و مسکن و پایینترین سهم به بخشهای بازرگانی و کشاورزی اختصاص داشته است. روند مذکور از ابتدای دهه ۸۰ تغییر یافته است، به گونهای که سهم بخش بازرگانی با طی کردن روندی کاملا صعودی به بیش از ۳۰ درصد افزایش یافت. در مقابل سهم بخشهای کشاورزی و صنعت و معدن با طی کردن روندی نزولی در انتهای دوره مورد بررسی به ۱۰ و ۲۰ درصد کاهش یافته است. بخش ساختمان و مسکن در ابتدای دهه ۸۰ روندی نزولی داشته است، ولی از میانه دهه مذکور روندی صعودی به خودگرفته است، بهگونهای که در انتهای دوره، سهم این بخش به بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.