ارتش آدم آهنیها به راه افتاده است. در انبارها، بیمارستانها، خردهفروشیها، خیابانها و معابر شهری، پارکهای صنعتی و در پیادهروهای مراکز دانشگاهی، نخستین گروه از نمایندگان این نیروی مهاجم جدید،
آشکارا روند تبدیل شدنشان به قوای کاربردی را آغاز کردهاند. استیو یوروتسون، یک سرمایهگذار در منطقه سیلیکون ولی (قطب فناوری امریکا) و از مدیران فعال در شرکتهای تسلا و اسپیس ایکس متعلق به میلیاردر معروف امریکا، الون ماسک، نگاه خود به این موضوع را اینگونه شرح میدهد: «رباتها در میان ما هستند و بسیاری از مردم طی ۲ تا ۵ سال آینده در ارتباط مستقیم با آنها خواهند بود. » ورود رباتها به عرصههای تجارت، صنعت و اقتصاد- و تاثیر بالقوه ویرانگر آنها بر شاخص اشتغال انسانی- در محدودهای گسترده قابل پیشبینی بوده است. ماشینها در حال حرکت و ایفای نقش در بیرون از محیط آزمایشگاهها هستند. در فرآیندی که شکل گرفته است، آنها موجب نوعی رونق مالی شدهاند. همان گونه علم رباتیک و هوش مصنوعی هماکنون تبدیل به یکی از داغترین بازارهای جدید در حیطه فناوری شدهاند. با نرخ رشد مرکب ۱۷ درصد در سال، ارزش بازار رباتها براساس آنچه شرکت تحقیقات فناوری IDC برای این کسبوکار جدید محاسبه کرده است تا ۳ سال دیگر، یعنی تا سال ۲۰۱۹ میلادی به ۱۳۵ میلیارد دلار خواهد رسید. البته بازار تجارت رباتها در قاره آسیا با توجه ویژه و سرمایهگذاریهایی که دو کشور ژاپن و چین برای آن صرف کردهاند به خوبی در حال رونق است، بهویژه در کشور چین که مشغول تجهیز دوباره بخش تولید خود با فناوریهای جدید رباتیک است که البته مراحل اولیه خود را طی میکند و از این طریق قصد دارد تبدیل به کشوری پیشرو در جهان شود و به همین دلیل تصمیم دارد ۶۹درصد تمام منابعی را که برای توسعه دانش و بازار رباتیک در نظر گرفته است در این بخش هزینه کند.
گرچه حجم سرمایهها و منابع پولی که به سوی صنعت و تجارت نوپای رباتیک روانه شده است به طور تقریبی متناسب با نخستین گامهای رونق بازار بوده و برای طی کردن مراحل اولیه آن کفایت میکند، اما تمامی شاخصهای راهبردی و مهم اقتصاد مبتنی بر نوآوری و فناوری به حرکت رو به بالا و صعودی اشاره و دلالت میکنند. به عنوان یک نشانه گویا، در طول کمتر از ۲ سال گذشته حجم اختراعات به ثبت رسیده که زیرپوشش فناوری رباتیک قرار داشتهاند رشد قابل توجهی پیدا کرده است. در همین راستا نتایج بررسی موسسه IFI که یک شرکت پژوهشی در حوزه اختراعات و ثبت اختراع است نشان میدهد که میزان ثبت سالانه اختراعات مربوط به فناوریهای رباتیک در طول یک دهه گذشته بیش از ۳ برابر شده است. سال گذشته چینیها به تنهایی ۳۵درصد از نوآوریها و اختراعات ثبت شده مرتبط با دانش و فناوری رباتیک در سراسر جهان را به نام خود ثبت کردند و این مقدار، بیش از دو برابر اختراعات ثبت شده نزدیکترین رقیبشان یعنی ژاپن بوده است. بهعنوان نشانهای دیگر از رونق مورد انتظار بازار در حال شکوفایی رباتها، حجم سرمایهگذاریهایی که با عنوان «سرمایهگذاری مخاطرهآمیز» – سرمایهگذاریهایی که در یک تجارت نوظهور و کسبوکار جدید انجام میشود و به دلیل همین جدید و ناآشنا بودن از ریسک بالایی برخوردار است- طی سال گذشته در بازار رباتها به صورت قطعی و رسمی انجام شده است مطابق تحقیق شرکت پژوهشی CB اینسایت، بیش از دو برابر شده و به ۵۸۷ میلیون دلار رسیده است.
با این وجود، در بسیاری از موارد حجم سرمایههای اختصاص داده شده بهطور نسبی کم است و تناسب زیادی در سرمایهگذاری میان بخشهای مختلف بازار رباتها مشاهده نمیشود. مانند سایر فناوریهای ازهم گسیخته (در ابتدای رواج آنها)، بذر توسعه بازار رباتیک نیز در مراحل ابتدایی آن به صورت غیرمنسجم پراکنده شده است (منظور شرکتهای فعال در بازار رباتهاست) اما هدف غایی، بسیار عالی و سترگ است. نهال جوانه زده از این بذرها را باید شرکتهایی نظیر DisPatch قلمداد کرد؛ شرکتی در منطقه سیلیکون ولی که در حال آزمایش وسایل نقلیه خودرانی است که برای نقل و انتقال و تحویل کالاها و ملزومات سفارش داده شده از سوی مشتریان طراحی شده است و به عبارت سادهتر، یک جعبه هوشمند که روی تعدادی چرخ سوار شده و حرکت میکند. تا به امروز بیشتر رباتهای تولیدی در قالب ماشینآلات صنعتی با دقت بالا و البته گرانقیمت و با هزینههای بسیار بالا، ساخته و روانه بازار شدهاند. آنها به طور معمول دارای سیستم عملکرد غیرمعمول و محصور در قفسهای آهنی محافظ و بیشتر در خطوط مونتاژ اتومبیل در کارخانههای خودروسازی به کار گرفته شدهاند و عملکردشان براساس وظایف از پیش برنامهریزی شده، بدون نیاز به تغییر یا انطباق با شرایط متغیر به آنها دیکته شده است.
اما بهعنوان نسل بعدی آن رباتها، در حال حاضر ماشینهایی ارزانتر و انعطافپذیرتر در حال ظهورند و به گونهای طراحی شدهاند که با محیط و شرایط مختلف سازگاری بیشتری دارند. از اتومبیلهای خودران و درونها (پهپادها) گرفته تا «کوبوت»ها که در محیطهای صنعتی در کنار انسانها کار میکنند، جملگی سعی دارند محیط اطرافشان را حس کرده و حداکثر سازگاری و انطباق را با آن پیدا کنند. با عملکرد و تنظیمات بهینهتر در محیطهای صنعتی و خدماتی ـ که هنوز اصلیترین حیطههای موجود برای سرمایهگذاری رباتها به شمار میرود ـ این ماشینهای هوشمند دیگر در حال خارج شدن از قفسهای خود هستند و آمادگی پذیرش وظایفی به مراتب بیشتر و در دامنهای گستردهتر را دارند. همچون دوره ورود رایانههای امروزی به زندگی مردم، عصر جدید با فناوریهای نوین و پیشرفته همراه خود به نوعی به ما وعده میدهد که این فناوریها را در بخشهای بیشتری از زندگی ما وارد کرده و به کار وادارد.
به هر صورت به نظر میرسد که توجه جهان به بازار رباتها در یکی دو سال اخیر به مراتب بیش از سالهای گذشته جلب شده است زیرا حجم سرمایهگذاری جهانی در این حوزه که در فاصله سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳م به ترتیب در حدود ۱۶۰، ۲۰۰ و ۱۸۰ میلیون دلار برآورد شده و در سال ۲۰۱۴م به حدود ۲۵۰ میلیون دلار افزایش پیدا کرده بود، در پایان سال ۲۰۱۵م رشدی جهشی پیدا کرده و با افزایشی نزدیک به ۲برابر به رقمی معادل ۵۸۷ میلیون دلار صعود کرد و تردیدی نیست که این روند در سال جاری و سالهای آتی کم و بیش ادامه خواهد داشت.
منبع: فایننشیال تایمز