پروژههای اولویتدار شورای عالی مناطق آزاد که در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به تصویب رسیده است در سه مورد تعریف شده است تا در نهایت موجب پیش برد برون گرایی اقتصاد از طریق توسعه صادرات غیرنفتی شود، اما سوال اساسی این است که این سه پروژه هم اکنون در چه وضعیتی قرار دارند؟
به نقل از ایسنا، ایجاد مراکز ارتقا و انتقال فناوری پیشرفته در مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی، ۳۰ درصد افزایش میزان صادرات مجدد در این مناطق و ۳۰ درصد افزایش صادرات از طریق ترانزیت سه پروژه اولویتدار شورای عالی مناطق آزاد است که در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به تصویب رسیده و در ادامه به بررسی سه پروژه مقاومتی شورای عالی مناطق آزاد پرداخته شده و وضعیت عملکرد این دستگاه در اجرای این پروژه ها مورد بررسی و بازبینی قرار گرفته است.
ایجاد مراکز ارتقا و انتقال فناوری پیشرفته در مناطق آزاد
طبق اظهار نظر مرکز پژوهشهای مجلس، اهداف اصلی ایجاد مناطق آزاد جذب سرمایهگذاری خارجی، صادرات کالا، انتقال فناوریهای نوین و ایجاد اشتغال مولد است، لذا پروژه یاد شده در راستای اهداف ایجاد مناطق آزاد و همچنین سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است و در صورت تحقق، میتواند بخشی از مشکلات اشتغال و تولید در این مناطق را مرتفع کند. در این پروژه، تامین منابع مالی به عهده دستگاه مجری گذاشته شده است؛ با این حال با توجه به کمبود زیرساختها در مناطق آزاد، سازوکار دقیق تامین مالی پروژههای مذکور توسط دستگاه مجری مشخص نشده است.
در واقع میتوان گفت که ایجاد این مراکز، نیاز به تدوین برنامه مدون جهت حمایت از تولید دارد و سازمانهای این مناطق دچار مشکلاتی از قبیل عدم تکمیل زیرساختهای مورد نیاز واحدهای تولیدی در برخی از مناطق، عدم مدیریت یکپارچه در محدوده مناطق، عدم محصورسازی کامل محدوده، ناکارایی در سازمانهای مناطق آزاد، نداشتن استراتژی بلندمدت و … هستند.
بنابراین ضمن تمرکز بر اهداف اصلی مناطق آزاد، توسعه زیرساختهای این مناطق جهت استقرار واحدهای تولید و رفع مشکلات مناطق آزاد نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ درغیر این صورت موارد ذکر شده در مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی قابل تحقق نخواهد بود. مهدی بازارگان – معاون تولید، صادرات و فناوری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور – شهریورماه سال جاری در این زمینه بیان کرد که اقدامهای موثری در مناطق آزاد کشور صورت گرفته و پروژههای تحقیقاتی نتیجه بخشی در دست انجام است، بهطور نمونه در منطقه آزاد کیش، پروژه همانندسازی بافت، در منطقه آزاد قشم پروژه زیست – فناوری، در منطقه آزاد انزلی استفاده از دانش نانو تکنولوژی، در منطقه آزاد ماکو تجزیهپذیر شدن مواد پلاستیکی، در منطقه آزاد ارس تکنولوژیهای کشاورزی و در منطقه آزاد چابهار پروژه آبزیپروری به روش نوین در دست انجام است که عملیاتی شدن همه این موارد، ارتقا و انتقال تکنولوژی را در این مناطق محقق میکند.