کار در معدن همواره یکی از طاقتفرساترین شغلها بوده است. با آنکه در ۱۰۰ سال اخیر تلاشهای زیادی برای بهبود شرایط کاری و ارتقای تجهیزات ایمنی معدنچیها انجام شده، هنوز هم شرایط کاری معدن در بسیاری از مواقع، خطرناک است و نیاز به احتیاط و هوشیاری فراوان دارد.
با این حال، زمانی که صحبت از کار کودکان در معادن میشود، نمیتوان با هیچ منطقی این گونه اقدامات را توجیه کرد. متاسفانه هر از گاهی، گزارشهایی از مشاهده اینگونه تخلفات در معادن جهان به گوش میرسد و اینک نوبت به فیلیپین رسیده است.
براساس گزارش یکی از گروههای حقوق بشر که چند روز پیش منتشر شد، دولت فیلیپین در حفاظت از هزاران کودکی که در معادن طلای کوچک و غیرقانونی این کشور کار میکنند، نتوانسته کاری از پیش ببرد. سن برخی از این کودکان حتی به ۹ سال هم میرسد. در حالی که براساس قوانین حقوق بشر، کار کردن کودکان زیر ۱۸ سال در معادن، غیرقانونی است. این کودکان بیگناه، با کار کردن در چنین محیطهای دشوار و خطرناکی زندگی خود را به خطر میاندازند.
گزارش دیدهبان حقوق بشر عنوان میکند که شرایط کاری این کودکان بسیار بیثبات است. برخی از آنها در اعماق ۲۵ متری معادن در حال کار هستند و برخی هم در آبهای ساحلی رودخانهها یا دریاها به فرآوری طلا با جیوه مشغول هستند؛ فلزی سمی که میتواند منجر به لطمههای برگشتناپذیری به سلامتی آنها شود. آن دسته هم که برای یافتن طلا به کف رودخانه و دریا شیرجه میزنند، شرایط مطلوبی ندارند. آنها در هر بار رفتن به عمق ۱۰ متری آب، چند ساعت را در زیر آب میمانند و تنها راه تنفس آنها، لولهای است که هوا را از طریق یک کمپرسور هوا به زیر آب میفرستد.
تعداد بیشمار کودکان فعال در معادن
این گروه حقوق بشری که مقر آنها در شهر نیویورک ایالات متحده است، اعلام میکند که در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵م و در پایش فیلیپین با ۱۳۵ نفر از معدنچیان این کشور مصاحبه کرده که ۶۵ نفر از آنها را کودکان ۹ تا ۱۷ سال تشکیل میدادهاند. نکته نگرانکننده این آمار، آن است که ۶۵ کودک مصاحبه شده، تنها در ۲ استان از ۳۰ استان معدنی فیلیپین مشغول به کار بودهاند.
وزیر کار فیلیپین، «روزالیندا بالدوز» میگوید که دولت این کشور در تلاش برای حل این مشکل است و با هر کس که کودکان را مجبور به کارهای معدنی کند، برخورد قانونی خواهد کرد. به گفته بالدوز، از دیگر برنامههای دولت برای حفاظت از کودکان، ارائه برنامههای بهداشتی، آموزشی و زندگی برای آنها است.
با این حال، به نظر نمیرسد که دولت فیلیپین در تامین محیط زندگی و کاری سالم برای کودکان موفق بوده باشد. بنابر آمارهای رسمی این کشور، تعداد کودکان کار فیلیپینی در سال ۲۰۱۱م به رقم نگرانکننده ۵/۵ میلیون نفر میرسید که ۳/۲ میلیون نفر از آنها به عنوان کودکان دچار بهرهکشی اقتصادی محسوب میشدند؛ چرا که ساعتهای طولانی در محیطهای خطرناک مشغول به کار بودند.
کاری که روح و جسم کودکان را میفرساید
جولیان کیپنبرگ، رییس حوزه حقوق کودکان در سازمان دیدهبان حقوق بشر در گفتوگو با روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست» میگوید: کودکان فیلیپینی در معادن طلای کوچک هراسناک در حال کار هستند. دولت فیلیپین، کار کردن کودکان در محیطهای خطرناک را ممنوع اعلام کرده، اما برای اجرایی کردن این تصمیم، تلاش کافی انجام نداده است.
چندین کودک، ترس خود در زمانی که برای نخستین بار به زیر آب میرفتند تا طلا پیدا کنند، توصیف کردهاند. دنیس که اکنون ۱۴ سال دارد، میگوید برای نخستین بار در ۱۳ سالگی مجبور شده که در اعماق تاریک آب به جستوجوی طلا مشغول شود. او تجربه خود را اینگونه تشریح میکند: «گاهی احساس میکنید که پرده گوش شما در حال انفجار است. من برای یک یا ۲ ساعت زیر آب میمانم. یک بار، مردی که روی آب بود، به من گفت که مشکلی برای کمپرسور پیش آمده و من باید بلافاصله به سطح آب برگردم. شرایط بسیار ترسناکی بود. گاهی هم که قایق و ماشینهای مورد استفاده ما، نشت داشته باشند، بوی آن را احساس میکنم. برخی اوقات هم به دلیل روغن آن دچار سرگیجه و ناهشیاری میشوم. »
امروزه در فیلیپین اصطلاح «معدنکاری کمپرسوری» بسیار رایج شده است. معدنکاران، کودکان و بزرگسالان را مجبور میکنند که برای منفعت آنها به زیر آب بروند و خطر غرق شدن، فشارزدگی، و عفونتهای پوستی را به جان بخرند.
همانطور که پیش از این هم عنوان شد، چنین معادن کوچکی را میتوان در بیش از ۳۰ استان از ۸۱ استان فیلیپین مشاهده کرده که ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر را هم به اشتغال خود درآوردهاند. براساس گزارش دیدهبان حقوق بشر، بیشتر این افراد را جوامع روستایی و فقیر فیلیپین تشکیل میدهند که معدنکاران، آنها را برای منافع اقتصادی خود به کار کردن در چنین محیطهای خطرناکی وادار کردهاند.
با آنکه دولت این کشور تلاش کرده تا مجوزهای خاصی برای فعالیت معادن کوچک طلای این کشور اعطا کند و مناطقی را هم به معدنکاری آنها اختصاص داده است، بسیاری از معادن بدون مجوز مشغول به فعالیت هستند.
دیدهبان حقوق بشر، خواستار آن شده که دولت فیلیپین به سرعت استفاده از جیوه برای فرآوری طلا و معدنکاری کمپرسوری را ممنوع اعلام کرده و یک استراتژی برای ممانعت از کار کودکان در این معادن خطرناک تدوین کند.