خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
کوروش پرویزیان – مدیرعامل بانک پارسیان و رئیس کانون بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی
افزایش حجم و نسبت مطالبات غیرجاری بانک‌ها در دهه اخیر تبدیل به بزرگ‌ترین معضل بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور شده‌است. استفاده از منابع محدود بانک‌ها به دلیل ضعف ساختاری و سهم اندک بازار سرمایه در سیستم اقتصادی کشور روزبه‌روز بر معوقه‌های بانک از مشتری افزوده است.
تعداد اندکی از مشتریان برای بازگرداندن وام‌های دریافتی خود اقدام نمی‌کنند و بخشی از مشتریان نیز به خاطر محدودیت‌های مالی و فضای کسب وکار و رکود نسبی در برخی بخش های اقتصاد در طی سال های اخیر، قادر به پرداخت معوقات خود نیستند.
قفل شدن بخشی از منابع بانک ها به خاطر بدهی بالای ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی بخش دولتی، سهم ۱۱ درصدی مطالبات معوق و غیرجاری از کل تسهیلات، سپرده قانونی، بدهی دولت به پیمانکاران و… باعث شده که عملا نرخ واقعی و موثر سود بانکی به بیش از ۲۵ درصد افزایش یابد.
از سوی دیگر، تسهیلات تکلیفی و حمایت بانک‌ها از واحدهای اقتصادی با نرخ سود پایین و همراهی دولت و بانک مرکزی و شبکه بانکی برای بخشودگی جرائم نیز به هزینه های بانک ها افزوده و علاوه بر کاهش قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها، هزینه ها را نیز افزایش داده و سیستم بانکی را دچار اختلال و خالی‌شدن منابع کرده است.
بخش عمده‌ای از دلایل رشد مطالبات معوق و غیرجاری ریشه در فضای کسب وکار بنگاه های اقتصادی دارد و منشأ درونی ریسک‌هایی که بانک‌ها با آن مواجه بوده‌اند، مرتبط با کسب‌وکار کارآفرینان و واحدهای اقتصادی بوده است.
در تحلیل علت افزایش مطالبات غیرجاری بانک‌ها که از بزرگ‌ترین معضل بانک‌هاست، باید گفت که بانک‌ها مانند دیگر بنگاه‌های اقتصادی در محیط خاص و شرایط سال های اخیر اقتصاد کشور مشغول کسب‌وکار هستند و متاثر از محیط اقتصاد کلان کشور با هزینه‌ها و چالش‌هایی مواجه شده‌اند و به عنوان وکیل سپرده‌گذاران و واسطه وجوه و تامین کننده بخش عمده منابع مالی اقتصاد کشور، طبیعی است که با مشکلات خاص اقتصاد کشور مواجه شده‌اند. در نتیجه بخشی از عملیات بانکی با ضرر یا نتیجه نامطلوب روبه‌رو شده است.
معوقات هم از جمله نتایج نامطلوب و ناخواسته در سیستم بانکی محسوب می‌شود. بانک ریسک مشتریان مختلف را می‌پذیرد و این ریسک‌ها منجر به ایجاد معوقه در بانک شده است. عملیات بانک‌ها شبیه کسب‌وکارهای دیگر، در عمل با قبول ریسک و مخاطرات طرف مبادله و قرارداد مواجه است و لذا احتمال بروز مشکل و رویارویی با این اتفاق ناگوار وجود دارد. بانک‌ها علاوه بر پذیرش مخاطرات مربوط به مشتریان، با ریسک‌ها و مخاطرات مربوط به عملیات، ریسک‌های نقدینگی و سایر ریسک‌های سیستمی و غیرسیستمی روبه‌رو هستند.
