خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
یکی از مهم‌ترین مباحث مورد توجه در شرایط پساتحریم، نوسازی خطوط تولید و ارتقا ی صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی است تا قانون استفاده حداکثری از توان تولید داخل به خوبی اجرایی شود.
به همین منظور وزارت صنعت، معدن و تجارت با ۲ هدف اعتمادسازی میان کارفرمایان برای استفاده از تولیدات داخل در پروژه‌ها و نیز تعیین شرکای مناسب برای همکاری مشترک با کشورهای خارجی رتبه‌بندی شرکت‌های تولیدکننده ماشین‌آلات و تجهیزات را در دستور خود قرار داده که تاکنون در ۲ بخش صنعت آسانسور و پله‌برقی و نیز شرکت‌های مهندسی، تعمیر و اجرا این طرح را عملیاتی کرده و رتبه‌بندی سایر بخش‌ها را نیز در دستور کار خود قرار داده است؛ به همین منظور صمت در گفت‌وگویی با امیرحسین شیروی، مدیرکل دفتر صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صنعت، معدن و تجارت به بررسی این موضوع و نیز تدوین برنامه راهبردی صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی، شورای سیاستگذاری این صنعت، اجرای قانون استفاده حداکثری از توان تولید داخل و رایزنی‌های انجام‌شده با کشورهای مختلف برای گسترش همکاری‌های مشترک پرداخته است.
درحال‌حاضر چه تعداد واحد صنعتی در این بخش فعال هستند و چه صنایعی در زیرمجموعه این دفتر قرار می‌گیرند؟
حیطه کاری دفتر صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صنعت، معدن و تجارت بسیار وسیع است به نحوی که می‌توان گفت با تمامی صنایع ارتباط مستقیم وجود دارد؛ حتی صنایعی که در زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیستند و در زیرمجموعه وزارتخانه‌هایی همچون نیرو، نفت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جهادکشاورزی و… هستند با این دفتر ارتباط دارند بنابراین جز صنعت «خودرو» تمامی صنایع زیرمجموعه این دفتر محسوب می‌شوند که درحال‌حاضر مطابق آمارها تعداد واحدهای ماشین‌سازی و ساخت تجهیزات بیش از ۶ هزار و ۲۰۰ واحد ارزیابی می‌شود که برای بیش از ۱۳۲ هزار نفر اشتغالزایی کرده است. به عبارت دیگر سهم تعداد واحدهای این بخش از کل صنعت ۷/۳درصد و سهم اشتغالزایی این بخش از کل صنعت ۵/۸ درصد است. همچنین سهم ارزش‌افزوده ایجادشده در بخش تولید ماشین‌آلات و تجهیزات ۱۱ هزار و ۴۵ میلیارد ریال است که این رقم ۳/۵ درصد از کل صنعت و ۰/۶ درصد از «جی‌دی‌پی» را شاملمی‌شود.
چه تعداد طرح نیمه‌تمام در این صنعت وجود دارد و تا چه میزان پیشرفت داشته است؟
درحال‌حاضر در این بخش حدود ۶۶۸ طرح با بیش از ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی وجود دارد که با تکمیل این طرح‌ها و اجرای آنها برای بیش از ۱۷ هزار نفر اشتغالزایی خواهد شد.
تاکنون در شورای سیاستگذاری صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی چه تصمیم‌هایی اتخاذ شده و چه موضوعاتی در دستور کار جلسه آینده شورا قرار خواهد داشت؟
شورای سیاستگذاری صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی برای تجمیع سیاست‌های زیرمجموعه امور صنایع و ارتباط بهتر با سایر بخش‌ها حدود ۲ ماه پیش تشکیل شد، نخستین جلسه آن نیز حدود یک ماه پیش برگزار شد که در آن ترکیب کارگروه و موضوعات کلی شورا مطرح شد.در هفته جاری نیز دومین جلسه شورای سیاستگذاری صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی برگزار خواهد شد تا وارد اصل موضوعات و بررسی پیشنهادهاشویم.
تدوین برنامه راهبردی ۱۰ ساله دفتر صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات تاکنون به کجا رسیده و چه زمانی نهایی خواهد شد؟
برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شده اما از دفتر صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات خواسته شده است تا پیشنهادهای خود را در این‌باره اعلام کنند. پیشنهادهای دفتر نیز در شورای مدیران دفتر صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات بررسی می‌شود و در نهایت برنامه‌ها و پیشنهادها به دفتر امور صنایع ارسال خواهد شد.تاکنون ۲ جلسه از شورای مدیران تشکیل و برنامه‌هایی نیز تدوین شده است. مهم‌ترین هدف برنامه راهبردی در حوزه صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات حرکت به سمت ارتقای تولید داخل در قالب بهره بیشتر بردن از قانون استفاده حداکثری از توان تولید داخل است تا سهم تولید داخل در پروژه‌های کشور و در یک برنامه درازمدت سهم تولیدات ماشین‌آلات ایرانی در پروژه‌های منطقه افزایش پیدا کند. در این زمینه ارتباط صنایع داخلی با شرکت‌های خارجی بسیار اهمیت دارد.درحال‌حاضر شاهد هستیم که برخی وزارتخانه‌ها همچون وزارت نفت و نیرو به طور کامل قانون استفاده حداکثری از توان تولید داخل را اجرا نمی‌کنند و کماکان شاهد ماشین‌آلات وارداتی در پروژه‌ها هستیم؛ وزارت صنعت، معدن و تجارت چه برنامه‌ای برای نظارت بر این امردارد؟
اجرایی نشدن این قانون در بخش‌هایی، طبیعی است به این معنا که کشوری که تاکنون صنعت چندان قوی نداشته و به‌ویژه در دوران جنگ تحمیلی و تحریم‌ها مشکلات بسیاری بر صنایع کشور تحمیل شده است باعث شده تا از انتظارات و برنامه‌ها عقب باشیم. از سوی دیگر اعتمادسازی در صنایع بزرگ نفت و نیرو به منظور استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات تولید داخل فرآیندی زمان‌براست. طبق قانون نیز وظیفه نظارت بر این امر بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است اما با توجه به حساس بودن پروژه‌های این صنایع نباید انتظار داشته باشیم با یک بخشنامه بتوانیم چنین فضایی را ایجاد کنیم. اینکه ماشین‌آلات و تجهیزات تولید داخل روزی بتواند جای خود را در پروژه‌ها بدون فشار و قانون پیدا کند تا کارفرماها با تمایل به دنبال تجهیزات ساخت داخل باشند زمان‌بر است و اکنون از این هدف دورهستیم.
چه میزان از اجرایی شدن این قانون رضایت دارید؟
مطابق قانون، ۵۱ درصد پروژه باید از تولیدات داخل باشد مگر به تشخیص بالاترین مقام آن وزارتخانه، اگر امکان تحقق این امر وجود نداشته باشد این درصد کاهش پیدا خواهد کرد. درحال‌حاضر هنوز نتوانسته‌ایم به این نقطه برسیم اما حرکت امیدوارکننده است و به سمت این هدف درحال حرکت هستیم. در ۲ ماه گذشته نیز چند ارتباط خوب میان تولیدکنندگان و کارفرماها ایجاد شد که با رضایت کامل میان هر ۲ طرف این همکاری شکل گرفت. هدف وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز این است که شرکت‌های باکیفیت را به پروژه‌ها معرفی کنیم به همین منظور رتبه‌بندی شرکت‌ها در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته تا کارفرما به راحتی بتواند بهترین کیفیت را برای پروژه خود انتخاب کند و تولیدکنندگان نیز برای ارتقای کیفیت و استانداردهای خودشان ترغیب شوند.
تاکنون در چه صنایعی این رتبه‌بندی‌ها انجام شده است؟
شاخه به شاخه در صنایع مختلف این رتبه‌بندی‌ها در حال انجام است که تاکنون این امر در شرکت‌های مهندسی، تعمیر و اجرا و نیز شرکت‌های صنایع آسانسورسازی و پله برقی انجام شده و در دیگر شاخه‌های صنعتی نیز به همین ترتیب این امر اجرا خواهد شد.«رتبه‌بندی» یکی از ابزارهای مهم رسیدن به این مهم است که ۵۱ درصد پروژه‌ها از تجهیزات ساخت داخل استفاده کنند البته در برخی خطوط تولید توانایی پوشش بیش از ۵۰ درصد نیز وجود دارد؛ به‌طور مثال در صنایع سیمان، فولاد، پالایشگاه و… به جزییات ماشین‌آلات ساخت داخل توجه شده به نحوی که بیش از ۷۰ درصد ماشین‌آلات مورد نیاز این صنایع توسط تولید داخل قابل تامین است.
با توجه به رفع تحریم‌ها و ورود هیات‌های خارجی به ایران برای ارتقای فناوری صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات چه فعالیت‌هایی انجام شده است؟
در تمامی مذاکرات با هیات‌های خارجی هدف استفاده حداکثری از توان تولید داخل مد نظر قرار گرفته و بحث رتبه‌بندی شرکت‌ها در بخش‌های مختلف صنایع نیز در این امر بسیار گره گشاست چراکه شرط ایران برای همکاری با کشورهای مختلف این است که شرکت‌های ایرانی باید در یک طرف همکاری حضور داشته باشند.
این اصل برای تمامی کشورها نیز پذیرفته شده است به‌طور مثال در مذاکراتی که چند روز گذشته با شرکت «لینده» آلمان انجام شد طرف‌های آلمانی اظهار کردند که می‌دانیم برای همکاری با ایران باید شریک داخلی داشته باشیم و این مسئله از سوی ما پذیرفته شده است.
تاکنون با چه کشورهایی به توافق رسیده‌ایم؟
درحال‌حاضر با کشورهای اتریش، فرانسه و آلمان توافقنامه‌هایی برای همکاری مشترک به امضا رسیده و در هفته آینده نیز با ویتنام و چند کشور دیگر مذاکراتی انجام خواهد شد.
یکی از مشکلات عمده تولیدکنندگان، عوارض گمرکی واردات ماشین‌آلات و تجهیزات است؛ وزارت صنعت، معدن و تجارت برای رفع این مشکل چه برنامه‌هایی دارد؟
چنانچه تولیدکنندگانی قصد واردات ماشین‌آلات را داشته باشند و دفتر «ماشین‌آلات و تجهیزات» ساخته نشدن داخل ماشین‌آلات را تایید کند معاف از پرداخت عوارض گمرکی خواهند بود. میزان معافیت نیز بستگی به نظر کارشناسی دفتر دارد، چنانچه صددرصد ماشین‌آلات در داخل تولید نشود به طور کامل از پرداخت عوارض گمرکی معاف خواهند شد.
البته شرط بررسی و صدور معافیت عوارض گمرکی، استفاده ماشین‌آلات در خطوط تولید است و ماشین‌آلات و لوازم یدکی که به منظور فروش در بازار وارد کشور می‌شود باید عوارض گمرکی آن به‌طور کامل پرداخت شود و دفتر ماشین‌آلات و تجهیزات هیچ اظهارنظری در این‌باره نمی‌کند. عوارض گمرکی برای ورود ماشین‌آلات در صنایع مختلف، متفاوت است و گاهی تا ۳۰ درصد نیز می‌رسد.
